قانون اساسي تاجيكستان - اصل31 تا60
- توضیحات
- دسته: قانون اساسی تاجیکستان
- بازدید: 619
اصل سي و يكم
اشخاص حق دارند به طور انفرادي و يا دسته جمعي به ادارات دولتي مراجعه نمايند.
اصل سي و دوم
هر شخصي حق دارد صاحب ملك و ميراث باشد. هيچ كس نمي‌تواند حقوق اشخاص را نسبت به مالكيت محروم و محصور كند. اخذ مال يا ملك جهت احتياجات دولت تنها براساس تراضي با صاحب مال يا ملك و بازپرداخت ارزش مال يا ملك گرفته مي‌شود.
ضرر مادي و معنوي كه از ناحيه افراد و مقامات دولتي به صورت غيرقانوني ايجاد شده براساس قانون از حساب و اموال مقامات گرفته مي‌شود.
اصل سي و سوم
دولت از خانواده همچون اساس جامعه حمايت مي‌كند. هر كس حق تشكيل زندگي را دارد. مردان و زناني كه به سن ازدواج رسيده‌اند حق دارند بدون هيچگونه ممنوعيتي به عقد و ازدواج يكديگر درآيند. نسبت به تشكيل زندگي جهت ازدواج زنان و مردان از حيث حقوق با يكديگر برابرند. تعدد ازدواج ممنوع است.
اصل سي و چهارم
مادر و كودك از حيث حمايت و مساعد مورد توجه خاص دولت هستند. والدين براي تربيت كودكان و فرزندان بالغ خود از حيث حضانت و نگهداري مسئول هستند. دولت براي حفظ و نگهداري كودكان يتيم و بي‌سرپرست مساعدت لازم را مي‌نمايد.
اصل سي و پنجم
هر كس مي‌تواند شغلي را كه بدان تمايل دارد انتخاب كند. مزد كار از حداقل مزد محنت (سختي) نبايد كم‌تر باشد. براي اجراي يك كار به افراد مزد برابر و مساوي داده مي‌شود. هيچ كس را نمي‌توان به انجام كاري مجبور كرد. مگر مواردي را كه قانون معين كرده است.
در كارهاي سخت و خطرناك استفاده از زنان و كودكان و افراد نابالغ ممنوع است.
اصل سي و ششم
هر كس داراي حق سكونت است اين حق براي ساختمان‌هاي دولتي، شركت‌هاي عمومي و خصوصي از ناحيه دولت تأمين مي‌شود.
اصل سي و هفتم
هر يك از افراد ملت از حق تفريح، استراحت بهره‌مند است اين حقوق براساس قانون معين مي‌شود. هر يك از افراد در روز، هفته، سال از حق استراحت بهره‌مند است. حقوق ايام استراحت از ناحيه دولت تأمين مي‌شود.
اصل سي و هشتم
هر يك از افراد ملت حق تندرستي و سلامتي دارد، سلامتي افراد از طريق مراكز درماني و طبي بدون پرداخت پول تأمين مي‌شود (درمان افراد در مراكز درماني نياز به پرداخت وجه نيست).
اشكال ديگر مراكز درماني و بهداشتي را قانون معين مي‌كند.
اصل سي و نهم
اشخاص به هنگام پيري، بيماري، نقص عضو، كم شدن قابليت كار، محروميت از سرپرست و ساير مواردي كه قانون عادي معين كرده است از حقوق تأمين اجتماعي برخوردارند.
اصل چهلم
اشخاص حق دارند در جمعيت و گروه‌هاي فرهنگي، علمي، هنري شركت كنند و از دستاوردهاي آن استفاده نمايند. ثروت‌هاي فرهنگي و معنوي را دولت حمايت مي‌كند. مالكيت معنوي در حمايت قانون است.
اصل چهل و يكم
هر شخص حق تحصيل دارد. دولت ايجاد مراكز و مدارس جهت يادگيري را حمايت مي‌كند. اين مدارس بدون پرداخت وجه به آن‌ها معلومات مي‌آموزند.
اشكال ديگر معلومات علمي را قانون معين مي‌كند.
اصل چهل و دوم
در قلمرو كشور تاجيكستان اشخاص وظيفه دارند اصول قانون اساسي و قانون عادي را رعايت نمايند. حقوق آزادي، شأن و شرف ديگران را محترم شمارند. ندانستن قانون پاسخگويي افراد را استثناء نمي‌كند.
اصل چهل و سوم
حفظ و صيانت از ميهن، حمايت از آن، حفظ منافع دولت، حفظ استقلال و امنيت كشور وظيفه هر يك از افراد ملت است. ترتيب خدمت نظام وظيفه (سربازي) را قانون معين مي‌كند.
اصل چهل و چهارم
حفظ و نگهداري مواهب طبيعي، طبيعت، زمين، ثروت‌ها و منابع طبيعي، آثار تاريخي، فرهنگي و استفاده خوب از آن‌ها وظيفه هر يك از افراد كشور تاجيكستان است.
اصل چهل و پنجم
پرداخت ماليات را كه قانون معين كرده است وظيفه هر شخص مي‌باشد. قوانيني كه نحوه جديد پرداخت ماليات را معين مي‌كنند و بر اين اساس وضع اقتصادي مردم را سنگين‌تر مي‌نمايند قابليت اجرايي ندارند (قانون عطف بماسبق نمي‌كند).
اصل چهل و ششم
در هنگام تهديد صريح به حقوق و آزادي‌هاي افراد ملت، استقلال و تماميت ارضي، آفات و بلاياي طبيعي كه در نتيجه آن مقامات قانون اساس نتوانند به صورت مستقل عمل نمايند. با اتخاذ تدابير موقتي براي حمايت شهروندان، دولت وضعيت فوق‌العاده اعلام مي‌گردد. مهلت وضعيت فوق‌العاده تا سه ماه است. در موارد ضروري مهلت تعيين شده را رئيس جمهور مي‌تواند طولاني نمايد.
اصل چهل و هفتم
در دوره وضعيت فوق‌العاده حقوق و آزادي‌هايي كه در اصول 16، 17، 18، 19، 20، 22، 25، 28 قانون اساسي پيش‌بيني شده است محدود نمي‌گردند. در هنگام اعلان وضعيت فوق‌العاده مجلس عالي منحل نمي‌گردد. نظام حقوقي وضعيت فوق‌العاده را قانون اساسي معين مي‌كند.
قسمت سوم- مجلس عالي
اصل چهل و هشتم
مجلس عالي مقام عالي و قانونگذار و وضع‌كننده قانون در جمهوري تاجيكستان است. اعضاي مجلس عالي به مدت 5 سال انتخاب مي‌شوند. سن اعضاي مجلس از 25 سال نبايد پايين‌تر باشد. تشكيل و نحوه فعاليت مجلس عالي را قانون معين مي‌كند.
اصل چهل و نهم
صلاحيت مجلس عالي:
1- وضع قانون و تغيير و يا اصلاح و يا لغو آن.
2- تفسير قانون اساسي و قوانين عادي.
3- تعيين خط‌مشي اساسي سياست داخلي و خارجي جمهوري تاجيكستان.
4- تأسيس كميسيون (كميته) مركزي انتخابات و همه‌پرسي.
5- تعيين همه‌پرسي.
6- آماده نمودن طرح قوانين و ديگر مسائل مهم دولتي براي همه‌پرسي.
7- تعيين انتخابات رئيس جمهور.
8- تعيين انتخابات مقامات عالي و محلي نمايندگان.
9- قبول تشكيل و انحلال وزارت و كميته‌هاي دولتي.
10- تصديق و قبول افرادي كه به عنوان نخست‌وزير، معاون اول، وزيران و رؤساي كميته‌هاي دولتي معرفي شده‌اند.
11- تصديق فرمان رئيس جمهور در مورد تعيين و يا بركناري رئيس بانك ملي و معاونان وي.
12- انتخاب و قبول رئيس و معاون و قضات دادگاه عالي اصول قانون اساسي، رئيس، معاونان و قضات دادگاه عالي اقتصادي با پيشنهاد رئيس جمهوري.
13- قبول تعيين و بركناري دادستان كل و معاونان وي.
14- تصديق برنامه‌هاي اقتصادي، اجتماعي و قبول رسانيدن كمك اقتصادي به ساير كشورها.
15- تصديق بودجه دولت، تعيين بودجه كل كشور و در صورت كسري بودجه دولت نحوه جبران آن، نظارت بر اجراي بودجه، تعيين سياست پولي كشور، اجازه استقراض از ساير دولت‌ها و پرداخت وام از ساير كشورها.
16- تعيين سياست پولي و مالي.
17- تعيين خطوط مرزي استان‌ها و ناحيه‌ها و در موارد ضروري تغيير دادن آن‌ها.
18- تصديق و قبول عهدنامه‌ها و موافقتنامه‌هاي بين‌المللي.
19- تأسيس و تشكيل دادگاه‌ها.
20- تصديق و قبول پيشنهادات رئيس جمهوري درباره جنگ، صلح و وضعيت فوق‌العاده.
21- تصديق و قبول نشانه‌هاي دولتي.
22- مشخص نمودن رتبه و درجات نظامي، ديپلماسي و عناوين مخصوص.
23- تصديق مهر دولت.
24- اعلان عفو عمومي.
25- لغو مصوبات رياست مجلس عالي در مواردي كه اين مصوبات با قانون اساسي و ديگر قوانين متضاد باشد.
26- اجرا و عملي كردن صلاحيت‌هايي كه قانون اساسي و قانون عادي آن‌ها را معين نموده است.
اصل پنجاهم
شكل و نحوه فعاليت مجلس عالي با اجلاسيه است. اجلاسيه مجلس عالي از طرف رياست مجلس عالي دو بار در يك سال تشكيل مي‌گردد. اجلاسيه يكم مجلس عالي به وسيله كميته انتخابات و همه‌پرسي يك ماه پس از انتخاب نمايندگان خلق تشكيل مي‌گردد.
اجلاسيه مجلس عالي زماني صورت مي‌گيرد كه در آن حداقل دو سوم از نمايندگان خلق (ملت) شركت داشته باشند.
اصل پنجاه و يكم
نحوه تشكيل كار مجلس و حضور نمايندگان ملت را قانون اساسي و قانون عادي تعيين مي‌كند. رياست مجلس به عهده رئيس عالي مجلس است. در هيأت رياست مجلس عالي، رئيس مجلس، معاون اول و معاونان وي، رؤساي كميته‌هاي دائمي مجلس ديده مي‌شوند. مجلس عالي مي‌تواند ديگر نمايندگان مجلس عالي خلق را نيز عضو رياست مجلس عالي انتخاب كند.
اصل پنجاه و دوم
صلاحيت رياست مجلس عالي عبارت است از:
1- دعوت مجلس عالي.
2- تشكيل اجلاسيه‌هاي مجلس عالي.
3- ترتيب و تشكيل كميته‌ها، كميسيون‌هاي دائمي مجلس عالي.
4- تشكيل رابطه‌هاي بين پارلماني.
5- فعاليت نشريه‌هاي عالي را رهبري مي‌كند مسئولين و مديران نشريات را تعيين و آن‌ها را عزل و نصب مي‌كند.
6- قبول نسبت به تعيين سران نمايندگي ديپلماسي دولت تاجيكستان در ساير كشورها و همچنين نمايندگي‌هاي جمهوري در سازمان‌هاي بين‌المللي.
7- اجراء و عملي كردن صلاحيت‌هايي كه قانون اساسي و قانون عادي آن‌ها را معين نموده است، رياست مجلس عالي در حيطه صلاحيت خود آن‌ها را قبول و عملي مي‌كند.
اصل پنجاه و سوم
مجلس عالي از ميان نمايندگان خلق، رئيس مجلس عالي، معاون اول رئيس مجلس عالي، معاونان رئيس، رؤساي كميته‌ها و كميسيون‌هاي دائمي مجلس عالي را انتخاب مي‌كند.
يكي از معاونان رئيس مجلس عالي، نماينده خلق از ايالت خودمختار كوهستاني بدخشان مي‌باشد. رئيس مجلس عالي با رأي مخفي و پنهان اكثريت نمايندگان مجلس انتخاب مي‌شود.
اصل پنجاه و چهارم
صلاحيت رئيس مجلس عالي عبارت است از:
1- رهبري و هدايت مسائلي كه در اجلاسيه بررسي مي‌شود.
2- رياست اجلاسيه و رياست مجلس عالي را به عهده دارد.
3- پيشنهاد معاون اول رئيس مجلس عالي، معاونان رئيس، رؤساي كميته و كميته‌هاي دائمي مجلس عالي با اوست.
4- مصوبه‌هاي مجلس عالي و رياست آن را امضاء مي‌نمايد.
5- نمايندگي مجلس عالي را در داخل و خارج از كشور به عهده دارد.
6- موافقتنامه‌هاي بين‌المللي بين‌المجالس (بين پارلمان‌ها) را امضاء مي‌نمايد.
7- هدايت و رهبري مجلس عالي را به عهده دارد.
8- اجراء و عملي نمودن صلاحيت‌هاي ديگري كه قانون اساسي و قانون عادي معين كرده است.
اصل پنجاه و پنجم
معاون اول و معاونان رئيس مجلس عالي با مشورت و صلاحديد رئيس مجلس ساير وظايف او را اجراء مي‌نمايند. در صورت عدم حضور رئيس مجلس عالي وظايف او را معاون اول اجراء مي‌كند.
اصل پنجاه و ششم
مجلس عالي براي ترتيب و شكل‌گيري لايحه قانوني و نحوه محاكمه آن‌ها از بين نمايندگان خلق كميته و كميسيون‌هاي دائمي تشكيل مي‌دهند. مجلس در موارد ضروري كميسيون‌هاي تحقيق و تفتيش و ديگر كميسيون‌هاي موقتي تشكيل مي‌دهد.
اصل پنجاه و هفتم
نماينده مجلس عالي حق دارد از هر شخص صاحب منصب معلوماتي را كسب نمايد كه براي اجراي وظايف نمايندگيش ضروري است. نماينده مجلس عالي مي‌تواند آزادانه افكار و عقايد خويش را ابراز كند.
اصل پنجاه و هشتم
وكيل (نماينده مجلس عالي) غير از وظيفه نمايندگي نمي‌تواند به ساير مشاغل به استثناء فعاليت‌هاي علمي اشتغال ورزد. اتباع تاجيكستان نمي‌توانند در يك زمان نماينده بيش‌تر از دو ارگان نمايندگي باشد.
اصل پنجاه و نهم
نماينده مجلس عالي تعرض‌ناپذير است. بدون موافقت مجلس عالي حبس، اجبار در بيان اظهارات و دادن جريمه ممنوع است. نماينده مجلس عالي را بدون اجازه و موافقت مجلس ملي نمي‌توان دستگير كرد مگر در هنگام بروز جنايت، در صورت استعفا و يا هنگامي كه براساس حكم دادگاه نماينده مجلس از سمت نمايندگي عزل گرديد ارتباط او با مجلس عالي قطع مي‌گردد. نحوه پرداخت حقوق و مزايا نماينده مجلس عالي را قانون تعيين مي‌كند.
اصل شصتم
نماينده خلق، رئيس جمهور، حكومت، دادگاه قانون اساسي، دادگاه عالي، دادگاه عالي اقتصادي و مجلس نمايندگان استان بدخشان حق پيشنهاد لايحه‌هاي قانوني را دارند.
نظرات (0)