استان فارس
فارس یکی از ۳۰ استان کشور ایران است، مرکز آن شیراز است.
نام
فارس و فارسی شکل عربی شده پارس و پارسی هستند. نام زبان فارسی برگرفته از نام قدیم این منطقه، پارس بزرگ، است که به علت حکومت شاهان هخامنشی به کل منطقهٔ ایران اعمال میشد.
تاریخ
پیش از اسلام دو پادشاه بزرگ ایرانی بنامهای کورش بزرگ و اردشیر بابکان از این ناحیه برخاستند و به ترتیب سلسلههای بزرگ هخامنشی و ساسانی را پدید آوردند. اسکندر نیز بعدها تعدادی شهر در این استان تأسیس کرد. فارس بین سلسلههای بسیاری دست به دست شد و آثار باستانی و تاریخی زیادی از آن ها بجای ماند که هر کدام به عنوان میراث جهانی ارزش های خود را دارند و بازگوکننده تاریخ استان، ایران و غرب آسیا هستند. ویرانههای بیشاپور، تخت جمشید،حمام خانه دهکهنه(لامرد)و شهر گور و کاخ ارشیر فیروزآباد همگی بیانگر این موضوع است.
جغرافیا
طبیعت استان فارس
استان فارس تقریباً در جنوب ایران قرار دارد. از شمال به استان اصفهان، از شرق به استان یزد و استان کرمان، از جنوب به استان هرمزگان، از غرب به استان بوشهر و از شمال غربی به استان کهگیلویه و بویراحمد محدود است. پهناوری آن ۱۳۳٬۱۰۰ کیلومتر مربع و میانگین بلندی آن از سطح دریا ۱۵۴۰ متر است.
آب و هوا
سه ناحیه آب و هوایی گوناگون در استان فارس وجود دارد. نخست ناحیه کوهستانی شمال و شمال غربی با زمستان های نسبتاً سرد و تابستان های معتدل. دوم نواحی مرکزی با زمستان های نسبتاً بارانی و معتدل و تابستانهای گرم و خشک. ناحیه سوم در جنوب و جنوب شرقی دارای زمستان های معتدل و تابستان های بسیار گرم است.
جمعیت
جمعیت استان بر پایه ی آخرین سرشماری در سال ۱۳۸۵ به تعداد ۳٬۹۵۶٬۵۸۰ نفر بوده است که شهرستان شیراز با ۱٬۵۷۲٬۳۲۵ نفر بیش از ۳۹% جمعیت استان را در خود جای داده است. پس از شیراز شهرهای مرودشت با ۲۶۹٬۳۲۰نفر و کازرون با ۲۴۳٬۸۰۶نفر و لار با ۲۰۵٬۵۷۹نفر و فسا با ۱۹۱٬۸۰۶نفر پرجمعیت ترین شهرستان های استان هستند.
اقتصاد
صنایع و محصولات
غلات (گندم و جو)، مرکبات، میوهجات، خرما، چغندر قند و پنبه،جزو فرآوردههای کشاورزی استان فارس هستند. صنایع پتروشیمی، پالایشگاه نفت، لاستیکسازی، صنایع الکترونیکو کارخانهجات قند، از مهمترین صنایع استان فارس به شمار میآیند.فلفل ظفرآباد از محصولات كشاورزی معروف اين استان است.
گردشگری
صنایع دستی
قلمزنی نقره، قلابدوزی با ابریشم، خاتم کاری ، شیشه گری و سایر انواع صنایع دستی، گیوه بافی، سفالگری، قالیچه، جاجیم (فرش نفیس بافته از پشم و پنبه)، گلیم (فرش بافته از موی بز).
سوغات
در شیراز آبلیمو و عرقیجات تهیه میشود. شیراز همچنین به خاطر یک نوشیدنی خاص به نام فالوده شهرت دارد. از دیگر سوغات مهم استان میتوان به انواع شیرینیها چون حلوای ارده، نان یوخه، لوز، مسقطی، حاجی بادام و نان کلوچه ای یا کماچ فسا و همچنین گلاب و عرقیات میمند اشاره نمود.
زبانها
زبان بیشینهٔ مردم استان زبان فارسی است. اما گویشهایی مانند لارستانی، قشقایی، سیوندی، دوانی و لری نیز در این استان رواج دارد. گویش مردم سیوند فارس به دلیل آمیخته نشدن با عربی و تعلق به زبانهای ایرانی شاخهٔ شمال غربی درخور اهمیت است. گویش لارستانی نیز از گویشهای ایرانی جنوب غربی به شمار میرود که با گویشهای فارسی، لری و تاتی همخانواده است. عشایر قشقایی به گویش ترکی قشقایی سخن میگویند. گویش قشقایی و گویش آذربایجانی از یک خانوادهاند. گویش لری نیز در شهرستان ممسنی رواج دارد.
جاذبهها و آثار تاریخی
- چنار هزار ساله استهبان
- مسجد جامع کبیر نیریز
- دروازه قرآن
- آرامگاه حافظ
- آرامگاه سعدی
- بنای نارنجستان قوام الملک
- باغ دلگشا
- تخت جمشید
- نقش رستم
- فهلیان و کوه سهتلان
- نقش رجب
- پاسارگاد
- خانه زینت الملوک
- ارگ کریمخان
- بیشاپور
- تمب بت
- برجهای سنگی
- کاخ اردشیر بابکان
- کاخ ساسانی سروستان
- قلعه دختر
- سیوند
- بازار وکیل
- حمام وکیل
- مسجد وكيل
- سرای مشیر
- مسجد جامع اسیر
- مسجد عتیق
- حرم شاهچراغ
- حرم علی بن حمزه
- آرامگاه شاه شجاع
- بازار مسگرها
- بازار مشير نو
- مسجد نصیرالملک
- موزه پارس
- موزه تاریخ طبیعی فارس
- باغ هفتتنان (موزه سنگهای تاریخی)
- کلیسای ارامنه
- کلیسای شمعون غیور
- مدرسه خان
- آرامگاه خواجوی کرمانی
- اشکفت بلند
- سرای مشیر
- مسجد جامع فسا
- مسجد جامع میمند
- امامزاده اسماعیل میمند
- بند بهمن کوار
گردشگاهها
- باغ ارم
- باغ عفیف آباد
- باغ دلگشا
- باغ نظر
- باغ جهان نما
- گلستانهای محمدی میمند
- بهشت گمشده
- نرگس زار
- دریاچه پریشان
- آبشار مارگون
- لیدوما
- ابشار طارم نی ریز
- خرمن کوه فسا
- تنگ آتشگاه میمند