استان کهگیلویه و بویراحمد
درباره کهکیلویه و بویر احمد
کهگیلویه و بویراحمد یکی از استانهای کشور ایران است. مرکز آن شهر یاسوج است و با مساحتی حدود ۱۶هزار و ۲۴۹ کیلومتر مربع، سرزمینی نسبتاً مرتفع و کوهستانی است.
جمعیت کهگیلویه و بویراحمد بر پایه آمار سازمان مدیریت و برنامهریزی در آغاز سده ۲۱ میلادی حدود ۷۰۰هزار نفر بوده که ۵۲درصد آنها در روستاها و مابقی در شهرها سکونت دارند.
تاریخچه کهکیلویه و بویر احمد
ساکنان استان کهگیلویه و بویراحمد را مستوفی در تاریخ گزیده از تبار ایل جاکی از آنها نام میبرد. ایل جاکی از تبار آریایی بوده و با خود زبان لریعنوان پیوند از شاخه زبانهای ایرانی را به این منطقه آوردهاست.
کهگیلویه در زمان حمله عرب جزء قلمرو پارس بوده و یکی از مناطقی بوده که زمیگان نامیده میشدند. ریاست مردم کهگیلویه در اواخر سده دوم و آغاز سده سوم هجری به عهده فردی به نام روزبه بودهاست. پس از او فرزندش مهرگان و پس از مهرگان برادرش سلمه فرمانروای مردم کهگیلویه شدند. در آن زمان شخصی به نام گیلویه از جایی به نام خمایگاه پائین نزد سلمه آمد و در دستگاه او پایگاه و جایگاهی پیدا کرد و پس از مرگ سلمه توانست زمام امور را بدست بگیرد و آن چنان بزرگی و ارج یافت که منطقه را به نام او کوه گیلویه (کُهگیلویه) خواندند. خاندان گیلویه دست کم تا سال ۳۴۶ هجری بر نواحی کهگیلویه فرمانروایی کردند.
در قدیم چهار ایل بویراحمد، نویی، دشمنزیاری و چرام را اصطلاحاً «چهاربنیچه» مینامیدند. از دیگر ایلات مهم و قدرتمند استان ایل باوی بوده که محدوده شهرستان گچساران محل سکونت آنان بودهاست. این منطقه در سده شش هجری بخشی از قلمرو اتابکان لر بزرگ به شمار میآمد. فرمانروایان گوناگون این خاندان، ازجمله ابوطاهر (فرمانروایی ۵۰۰ تا ۶۰۰ هجری)، هزاراسب، تیکله، کلجه، پشنگ، هوشنگ، افراسیاب و کامیار بر این مناطق حکم راندند. واپسین اتابک، غیاثالدین بن کاووس بن پشنگ بود که سلطان ابراهیم تیموری فرزند شاهرخ از پادشاهان تیموری، احتمالاً در سال ۸۲۷ او را برکنار کرد.
فرماندهان لر در این ایلات در طول تاریخ با لقب کی معروف بودهاند برای نمونه کی ماهین، کیهادی و کیعبدوالخلیل.
مناطق دیدنی کهکیلویه و بویر احمد
کهگیلویه و بویراحمد دارای ۲۱۷گردشگاه زیارتی و تفرجگاهی است که گردشگران تابستانی میتوانند از آنها دیدن کنند.
- رودخانههای مارون، چرام، نازمکان، بشار، زهره و مهریان بهمراه هزاران چشمه سار دیگر و در کنار آنها سد کوثر، شاه قاسم و شاه مختار یاسوج.
- ۴۰قله بالای چهار هزار متر دنا
- آبشارهای کمردوغ دیشموک، تنگه مهریان و گنجهای یاسوج و تنگ سولک بهمئی.
- باغ چشمه بلقیس چرام، امامزادههای کهگیلویه و دشت بلاد شاپور دهدشت، دژ سلیمان و چندین دژ دیگر.
- آثار تل چگاه، آب گرمون، آب شوران، شهر لارندن، آب انبارها، کاروانسراها، قلعهها، گورستان سه طبقه و تنگ سولک در رشتهکوههای بهمئی.
- تنگ تکاب، محل برخورد آریو برزن با اسکندر مقدونی و قلعههای قدیمی متعدد شامل قلعه دختر، قلعه مانگشت، قلعه رئیسی و دژ سلیمان که مجموع آنها به «دلی مهرگان» معروف است.
- تنگ شلال دون،رودخانه و بیشه زیبای شاه بهرام، روستای زیبای باغستانی مارین، تنگ هنگان و بقعه امامزاده «بیبیحکیمه» خواهر امام رضا در شهرستان گچساران
- غارها و اشکفتهای کوهستانها.
۱۸رودخانه کوچک و بزرگ، ۴۰چشمه جوشان آب آشامیدنی و معدنی، ۱۷حلقه قنات، پنج آبشار، سه دریاچه، ۶۰دره و تنگه، بوستانها و دشتهای سرسبز، امامزادهها، گنبدها، قلعهها، کاروانسراها، مساجد، آب انبارها آتشکدهها، پلها و برجهای تاریخی از دیگر نقاط گردشگری منطقه است.