آموزش یوگا - مبحثی در شناخت تمرکز و تربیت آن در یوگا

مبحثی در شناخت تمرکز و تربیت آن در یوگا 

دهارانا     Dharana

تمركز، یعنی جمع كردن یا متمركز نمودن فكر برروی یك شی یا موضوع خاص. توجه: مقدمه ادراك و تمركز، توجه تقویت یافته است. درك و فهم یك موضوع بدون توجه ممكن نمی گردد. عكس تمركزِ فكر را تشتت یا گسستگی فكر گویند. تشتت فكر عبارتند از: پراكندگی، پرش و به هم ریختگی فكر. تجلیات تفكر در كلام انسان نمود پیدا می كند. تمركز فكر روند بسیار مهم و حائز اهمیتی در كار كرد و انسجام ذهنی محسوب می گردد و آن را می توان مهم ترین محور سلامتی نامید.

موضوعاتی كه مورد تمركز قرار می گیرند یا عینی هستند (Objective) و یا ذهنی (Subjective). موضوعات عینی و ذهنی را كه اصطلاحاً در زبان سانسكریت به آن «ساگونا» می گویند عبارتند از: خیره شدن به یك شمع فروزان، به نقطه بین دو ابرو یا نوك بینی، آگاهی از روند تنفس، متمركز شدن به ذكر یك مانترا (Mantra) و یا توجه به تصورات ذهنی. تمركز می تواند بر سكوت، خلا‎ یا مطلق باشد. در واقع بر نوعی بی موضوعی باشد كه در این صورت به آن «نیرگونا» گویند.

همانگونه كه در كتاب یوگاسوترای پتنجلی شرح داده شده است، تمركز برروی یك شی یا موضوع از چهار جنبه ترقی داده می شود. این چهار جنبه عبارتند از:

  • 1- آگاهی یا توجه نسبت به موضوع و ابعاد وجودی اش (Awareness).

  • 2- تفكیك و درك افتراقی موضوع با موضوعات دیگر (Discrimination).

  • 3- تعمیق لذتبخش در موضوع (Joyful merging).

  • 4- انطباق روانی با موضوع (Identification).

نكته حائز اهمیت اینكه افزایش تمركز فكر به عنوان یك كلید و عامل مهم در گذر از لایه های ذهنی برای مراقبه (Meditation) و رسیدن به اعماق وجود بسیار حائز اهمیت می باشد.

درجات تمركز فكر:

تمام انسان های عادی قادر به تمركز دادن به افكار و احساسات خود هستند. برخی بنا به دلایل متعدد ضعف در ایجاد تمركز و برخی قدرت و نیروی زیادی در این روند مهم دارند. برخی از افراد برروی موضوعات مورد علاقه می توانند تمركز خوبی داشته باشند ولی برروی سایر موضوعات مشكل دارند. این بدان معناست كه علاقه مندی، نسبت به موضوعی می تواند تمركز ما نسبت به آن موضوع را افزایش دهد. وقتی به موضوعی علاقه مند نیستیم، نسبت به آن موضوع نمی توانیم تمركز خوبی داشته باشیم. داشتن آرامشِ درون نیز در تمركز فكر می تواند نقش داشته باشد. كسانی كه ذهن مغشوش و اشتغالات ذهنی فراوان دارند ممكن است دچار ضعف در تمركز و فراموشی شوند.

 اختلالات فرم تفكر می تواند به علت ضعف شدید و بیمارگونه تمركز فكر ایجاد گردد. این نوع اختلالات می تواند به شكل پرش افكار (Flight of)، تكرار گفتار یا اعمال خاص (Perseveration) و یا شل شدن رابطه افكار یا تداعی ها (Loosening of association) صورت پذیرد.

 در پرش افكار، افكار فرد به سرعت از موضوعی به موضوع متفاوت منتقل شده و قبل از اینكه تكمیل شود به موضوع دیگر پرداخته می شود.



تصویر شماره (1): یوری جلر با تمركز برروی یك چاقو آن را خم می كند.


در اختلال تكرار، فرد موضوعی یا كاری را به طور بیمارگونه تكرار می نماید. فرضاً 10 بار در طول روز نماز می خواند، یا موضوعی را مكرراً یادآور می شود بدون اینكه به خاطر داشته باشد قبلاً‌ بیان نموده است. در بدترین وضعیت ساختمانِ طبیعتی تفكر، كه به وسیله تمركز قوام می گیرد، به هم ریخته می شود. بین ایده ها و افكار مطرح شده توسط بیمار رابطه عادی و منطقی ملاحظه نمی شود. به عبارت دیگر اختلال و آشفتگی و نبود منطق در كلام فرد مشخص می گردد و در حالت های شدید نه تنها رابطه جمله ها و عبارات بلكه ساختمان دستور جملات نیز به هم می ریزد. حالتی كه اصطلاحاً‌ به آن سالاد كلمات (World Salad) خوانده می شود. در اینجا كلمات وعبارات به طور نامفهومی بیان می گردند و فهم و درك آن ناممكن می گردد.

 نقطه مقابل كسانی كه ضعف تمركز ویا اختلال در تمركز دارند افرادی هستند كه قدرت های فوق العاده و خارق العاده در تمركز دارند.
نمونه آن یوری جلر(Uri Geller) -تصویر فوق: شماره (1)- است كه از دوران نوجوانی قادر بوده با تمركز اشیا فلزی را خم كند و بسیاری از نمونه های دیگر.



تصویر شماره (2): این دختر جوان با تمركز چنگالی را خم می كند.

 

پدیده های جالبِ مرتبط با تمركز فكر برتر نمی توانند اجتناب شوند. در سراسر جهان مردمانی یافت می شوند كه ذهنیت های فوق العاده دارند و كارهای خارق العاده ای از آنان سر می زند. تشریح علمی این گونه پدیده بسیار دشوار وگاهاً‌ ناممكن است. در مورد همین پدیده خم كردن اشیا واقعاً‌ تشریح علمی درستی نمی توان ارائه نمود. فقط می توان گفت كه باتمركزی ویژه نوعی انرژی روحی تولید گشته كه می تواند باعث چنین امری شود. شاید شما فكر كنید كه این انرژی یك انرژی ساده و معمولی است ولی واقعاً‌ چنین نیست.

برای اینكه متوجه قدرت این انرژی شوید، قاشقی را در دست بگیرید و به كمك انگشتان دست تلاش نمایید كه آن را خم كنید و یا به شكل مارپیچ دربیاورید. ملاحظه خواهید نمود كه كار دشواری است. انرژی روحی به كاررفته برای انجام این كار به مراتب عظیم تر از قدرت فیزیكی عضلات انگشتان دست های شماست.

«انتقال انرژی» و متمركز شدن آن به منطقه محدودی از یك شی می تواند علت وقوع چنین چیزی باشد. برخی به این پدیده سایكوكینسیس (Psychokinesis) گویندكه البته شامل حركت دادن اشیا نیز می شود. بررسی های گوناگون نشان داده است كه اكثر افراد دارای این قدرت از توانایی تله پاتی (Telepathy)‌ بالایی نیز برخوردار می باشند.

نویسنده: دكتــر ساعد احمدی

نظرات (0)

هیچ نظری در اینجا وجود ندارد

نظر خود را اضافه کنید.

ارسال نظر بعنوان یک مهمان
پیوست ها (0 / 3)
مکان خود را به اشتراک بگذارید

مطالب مشابه

insert_link

local_library آموزش فال قهوه - قسمت چهارم

insert_link

local_library آموزش فال قهوه - قسمت سوم

insert_link

local_library آموزش فال قهوه - قسمت دوم

insert_link

local_library آموزش فال قهوه - قسمت اول