گیاه شمعدانی از خانوادهٔ ژرانیاسه و دارای گونههای بسیار زیاد است. زادگاه اصلی آن مناطق معتدل آفریقایجنوبی، استرالیا، ترکیه است، ولی اکنون در سراسر جهان از این گیاه به عنوان یک گل زینتی برای باغچه و آپارتمان استفاده میکنند. گلهای آن بادوام و به رنگهای مختلف سفید، قرمز، صورتی، ارغوانی و بنفش زینتبخش خانهها است. باتوجه به شکل ظاهر و نوع گل، آنها را به شش گروه تقسیم کردهاند.
گروه اول، جرانیوم یا شمعدانی ساده، که در شرایط مناسب و زیر اشعهٔ مستقیم آفتاب در تمام سال گل میدهد و حتیالمقدور خاک سطح باغچه و یا گلدان، بین دو آبیاری باید خشک شود و آبیاری بیش از حد آن را از بین میبرد.گروه دوم، شمعدانی شاهانه، که بسیار زودرنج است، زمستان سرد را تحمل نمیکند و گلهای آن مدت زیادی دوام نمیآورد.
گروه سوم، شمعدانی پیچ، که دارای ساقههای باریک و بلند و پیچیده و خمشونده است.
اگر در محل آفتابی قرار بگیرد، گلهای خوشهای قرمز، صورتی و ارغوانی تولید میکند.
گروه چهارم، شمعدانی عطری، که شامل صدها واریته مختلف است و همگی معطر است. باتوجه به نوع آن، عطرهای مختلفی از خود متصاعد میکنند. عطر موقعی بروز میکند که برگ گیاه، بین انگشتان نرم شود. ارتفاع این گیاه در نقاط مرطوب و معتدل در صورتی که خوب نگهداری شود، از شصت سانتیمتر تا دو متر میرسد.
گروه پنجم، شمعدانی پاکوتاه یا مینیاتور، که اغلب گلهای آنها دو یا چند رنگ است و رنگهای سفید، صورتی، قرمز و ارغوانی درهم آمیخته و سطح گلبرگها موج مرمری پیدا کرده است.
گروه ششم، شمعدانی برگ زینتی، که به خاطر برگهای زیبا و با رنگهای بسیار استثنایی پرورش داده میشود.
برگها به رنگهای نقرهای، زرد، زرد مسی، قرمز، سیاه و سبز با طرحهای بسیار جالب و سایههای مرمری با نقش و نگارهای جذاب گلدانهای دوستداشتنی ایجاد میکنند و بعضی از آنها دارای نقش پروانهاند که در وسط و اطراف رنگهای زیبا درهم آمیخته و شکل پروانه را به وجود میآورند.
● نگهداری
درجه حرارت مناسب این گیاه در زمستان ۷ درجه است.شمعدانی در بهار به اشعه مستقیم آفتاب نیاز دارد و در سایه گل تولید نمیکند.
بین دو آبیاری، خاک سطح گلدان باید کاملاً خشک شود و از آبیاری زیاد باید خودداری کرد. در زمستان آبیاری به حداقل میرسد تا استراحت دورهٔ زمستانی را طی کند.
در تابستان قلمههای آن در ماسه و خاک برگ به خوبی ریشه میدهد و ظرفی که در آن قلمه زده میشود، نباید درپوش یا نایلون روی آن کشیده شود.
● مشکلات پرورشی
▪ برگهای زیرین زرد میشوند. اگر برگها سالم بوده و لبهٔ آنها سوخته و ریخته شده، در این صورت علت آن کم آبی گیاه است و چنانچه برگها پژمرده و دمبرگ خمیده شده، علت آن آبیاری بیش از اندازه است.
▪ لبه برگها قرمز میشود. علت آن درجه حرارت کم، به خصوص در شبها است.
▪ پایه برگ و ساقه سیاه میشود. علت آن بیماری قارچی است و باید بوته را سوزانده و کود پوسیده سالم به گیاه داد.
▪ کم شدن برگ و گل، علت آن کمبود نور است. باید گلدان به محل پرنور و آفتابی انتقال یابد.
▪ لکههای پنبهای روی سطح برگ ظاهر میشود. علت آن بیماری غیرمیکروبی است، باید از آبیاری بیش از حد خودداری کرده و از رطوبت هوا کاست.
▪ ظهور قارچ خاکستری رنگ روی برگها. این بیماری قارچی با آبیاری بیش از اندازه و رطوبت زیاد هوا همراه است، بوتههای آلوده را باید سوزاند و محل آن را با ترکیبات ضدقارچ سمپاشی کرد و به طور کلی آبیاری را به حداقل رساند.
▪ بوتهها فاقد گل میشوند. علت آن گرمای بیش از حد در فصل زمستان سال قبل بوده و گیاه نتوانسته است استراحت زمستانه خود را داشته باشد.
گلکاری برای همه ـ مهندس حسن حسنیزاده
codex۱۱x