Open Source Content Management

خاکهای حاوی فلزات سنگین زیستگاه تعداد كمی از گیاهان متحمل فلزهستند كه گیاهان بیش انباشت كننده نامیده می شوند. یك تاكسون گیاهی زمانی یك بیش انباشت كننده نامیده می شود كه در زیستگاه طبیعی خود رشد كندو این زیستگاه حاوی بیش از۱۰۰میلی گرم كادمیوم،بیش از ۱۰۰۰میلی گرم كبالت،كروم،مس،نیكل،سرب یا سلنیوم یا بیش از ۱۰۰۰۰میلی گرم منگنزیا روی بر پایه بیوماس خشك بخش هوایی باشد.مفهوم بیش انباشتی اشاره به زیستگاه طبیعی گیاه دارد و نمی تواندبرای گیاهانی كه تحت شرایط آزمایشگاهی مصنوعی رشد می كنند به كار برده شود.تحت شرایط اخیر یك گیاه ممكن است فلزی را تا حد گیاهان بیش انباشت كننده در خود جمع كند،مشروط به اینكه غلظتهای ماكزیمم فلز در بخش هوایی ایجاد هیچگونه علامتی از سمیت ننماید یاحداقل این گیاهان مقادیری بیشتر از گیاهان كنترل كه درهمان شرایط آزمایشگاهی تحت شرایط غیر سمی رشد می كنندرا دارا باشند.از جمله گیاهان بیش انباشت كننده می توان به Thlaspi caerulescens اشاره كرد، گیاهی كه غلظتهای بالایی از روی را ،حدود۱۲۰۰۰میلی گرم تا بیش از ۴۸۰۰۰میلی گرم در واحد بیوماس خشك بخش هوایی بدون هیچگونه عوارضی از سمیت در خود انباشت می نماید.یكی از خطرناكترین آلاینده های خاك سرب می باشدو گیاهThlaspi rotundifolium قادر است كه۸۲۰۰-۱۳۰ میكروگرم سرب را در خود تجمع نماید. محل تجمع و انباشت فلز در سطح بافت گیاهان متفاوت است كه می توان به سلولهای اپیدرمی برگ وسلولهای پارانشیمی ریشه و برگ اشاره كرد.علاوه بر فلزات سنگین، گیاهان قادر به جذب عناصر رادیواكتیونیز می باشند كه از جمله این عناصر می توان سزیوم و اورانیوم را نام برد. توانایی گیاهان بیش انباشت كننده در استخراج،تحمل و تجمع غلظتهای بالای فلزات این ایده را تقویت می كند كه بتوان از آنها در پاكسازی خاكهای آلوده استفاده كرد.

فیتوكلاتینها پپتیدهای مشتق از گلوتاتیون می باشند و در گیاهان در زمان قرارگرفتن در معرض تنش فلزات سنگین ساخته می شوند. یونهای فلزی زیادی از قبیل مس، سرب و كادمیوم سنتز این تركیبات را در گیاهان القاء می كنند. تحت القاء كادمیوم،جهت جلوگیری از صدمه سلول، تركیبات فیتوكلاتین با میل تركیبی بالا نسبت به كادمیوم در سیتوپلاسم و با حضور آنزیم فیتوكلاتین سینتاز ساخته می شوند و با آن اتصال می یابند. این كمپلكس سپس وارد واكوئول می شود ودرآنجا تمركز می یابد. جهت عبور كمپلكس كادمیوم ـ فیتوكلاتین از تونوپلاست مكانیسمی آنتی پورتی به كار گرفته می شود. انتقال كادمیوم به داخل واكوئول از برهم كنش آن با بخشهای سلولی فعال جلوگیری می كند. به دلیل pHاسیدی واكوئول امكان تجزیه كمپلكس كادمیوم ـ فیتوكلاتین وجود دارد. اگر كمپلكس حاوی سولفید باشد پایداری اتصال فلز بیشتر می شود.اسیدهای آلی نیزدر هدایت فلزات سنگین به درون واكوئول سهیم می باشند. از جمله آنها می توان به اسید مالیك ،اسید سیتریك و اسید نیتریك اشاره كرد. به عنوان مثال، در گیاهان انباشت كننده نیكل، اسید نیتریك به طور موثری قادر به كیلاته كردن و ذخیره نیكل در واكوئول است.

پراكنش جنس بادام Amygdalus L.(Rosaceae) از نظر تقسیم بندیهای جغرافیای گیاهی در منطقه ایرانوـ تورانی است و از حوزه دریای مدیترانه تا آسیا گسترش دارد. پراكنش اصلی آن در جنوب غرب آسیا و خاورمیانه است اما تعداد بسیار كمی از گونه ها در چین و مغولستان وهمینطور جنوب شرق اروپا رویش دارند. بررسیهای تكاملی نشان داده است كه تكامل بادام در مناطق استپی خشك، بیابانها و مناطق كوهستانی تحت شرایط سخت صورت پذیرفته و این جنس با زیسگاههای خشك و نیمه خشك سازگار شده است. بادام در ارتفاعات و بر روی دامنه های صخره ای، سنگی، سنگریزه ای ویا بسترهای شنی یا رسی رشد می كند. این جنس نیازمند مناطق نورگیر باز است و هم چنین در استپها و استپ ـ جنگلها می روید.
بادام در ۳۰۰۰سال قبل از میلاد مسیح اهلی شده است. در وضعیت وحشی، گونه های بادام دارای دانه های تلخ هستند و حاوی تركیبی به نام آمیگدالین می باشند كه آزادكننده سیانید است. تولید آمیگدالین تحت كنترل یك ژن غالب منفرد است و وقوع یك موتاسیون هم منجر به عدم تولید آن می شود. این بادامهای غیر تلخ به طور تصادفی توسط كشاورزان اولیه كشف می شود و كاشت بادام در مناطق مختلف در حوزه پراكنش بادام و همینطور در مناطق معتدل اروپا و مناطقی كه دارای آب و هوای مدیترانه ای هستند رایج می گردد. شایان ذكر است كه امروزه كالیفرنیا بزرگترین تولید كننده بادام در دنیا می باشد و اسپانیا مقام دوم را داراست.