Open Source Content Management

وقتی جهانگردان در جزایر گرمسیر اقیانوس آرام به گل‌های جادوئی برخورد کردند رویاهایشان به حقیقت پیوست. ختمی چینی با گل‌های عجیب و شگفت‌انگیز خود بومی جنگل‌های گرمسیر هندوستان و از خانواده پنیر کیان است. مردم جزایر اقیانوس آرام آویزه‌هائی از این گل‌های قیفی شکل و زیبا به رنگ‌های سرخ، زرد و نارنجی و سفید را به گردن، سینه و گوش‌ها می‌آویزند و یا آنها را زینت‌بخش موهای سر خود می‌نمایند و معتقدند با این کار ارواح خبیثه از آنها دور می‌شوند.
ارتفاع این گیاه که اولین‌بار گیاه‌شناس معروف سوئدی کارل فن لینه آن را Hibiscus Rosa - Sinence نامگذاری کرد در فضای آزاد مناطق گرمسیری تا ۵ متر می‌رسد. برگ‌ها تخم‌مرغی شکل، نوک تیز، سبز براق و دندانه‌دار است. گلدهی گیاه در فصل تابستان آغاز شده تا پائیز ادامه می‌یابد. بر روی شاخه‌های یک‌ساله بوته‌هائی با گل‌های کم پر و بر روی سایر شاخه‌ها بوته‌هائی با گل‌های پرپر ظاهر می‌شود. این گیاه گل‌های زیادی به رنگ‌های سرخ، زرد، نارنجی و سفید تولید می‌کند ولی دوام آن بسیار کم است. اگر در فصل زمستان این گیاه را در یک گلخانهٔ گرم نگهداری کنید گلدهی خواهد داشت توجه کنید که ارتفاع این گیاه در گلدان بیش از ۵/۱ متر نخواهد بود!
از آن‌جا که ختمی چینی به نور فراوانی نیاز دارد بهتر است محل مناسب برای نگهداری این گیاه پنجره‌های پر نور و آفتابی جنوبی و غربی می‌باشد. در تابستان و در اوج گرما می‌توان از یک پردهٔ شکنندهٔ نور استفاده نمود تا برگ‌ها دچار سوختگی نشوند. هم‌چنین این گیاه به آب فراوانی نیاز دارد و باید سطح خاک گلدان را همیشه مرطوب نگهداشت. در زمستان گیاه به آب کمتری نیاز دارد ولی نباید اجازه داد که گیاه به‌طور کامل خشک شود. در فصول رشد هر هفته یک‌بار می‌توان از کودهای مایع (۳ در هزار) استفاده نمود. با نزدیک شدن سرما باید کوددهی را قطع نمود و گیاه را در دمای ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد نگهدار نمود. توصیه می‌گردد پس از اتمام گلدهی گیاه به تناوب هرس شود تا فرم دلخواه را پیدا کند. پس از هرس، گیاه شاخ و برگ‌های جدیدی تولید می‌کند که گل‌های زیبا بر روی آن می‌رویند. ازدیاد ختمی چینی معروف به گل‌های جادوئی به وسیله قلمه انجام می‌شود. در فصل تابستان می‌توانید قلمه‌هائی به طول ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر از سر شاخه‌های بدون گل و غنچه جدا کرده و محل برش را در هورمون ریشه‌زا فرو برید. سپس قلمه‌ها را در جعبه نشا کاشته و آنها را در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد نگهداری کنید. می‌توانید به‌عنوان جعبهٔ نشا از گلدانی حاوی یک قسمت ماسه شسته شده و یک قسمت پیت ماس یا خاکبرگ استفاده کنید. توصیه می‌شود آنها را با پلاستیک بپوشانید. قلمه‌ها بعد از ۳ تا ۴ هفته ریشه‌زائی را آغاز می‌کنند. پس از مدتی می‌توان هر قلمه را در گلدانی دارای مخلوط‌های معمولی خاک کاشته و آن را در جای گرم نگهداری کرد. کمی نور باعث ریزش برگ‌های این گیاه می‌گردد هم‌چنین ممکن است بر اثر جابه‌جائی و یا خشکی هوا غنچه‌های آن بریزد. شته‌ها و کنه‌ها نیز در کاهش گلدهی گیاه دخالت دارند. به‌جز نگهداری در کنار پنجره‌های جنوبی و غربی در فصل تابستان می‌توان این گیاه را در حیاط منازل و مکان‌های پر نور نگهداری نمود. ضمناً گل‌های بریده ختمی چینی با رنگ‌های متنوع برای زینت مجالس رسمی نیز بسیار مناسب است.

اگر شما آن‌قدر خوش هستید که جائی برای پرورش گل‌هایتان دارید حتماً می‌دانید که انتخاب بسته‌های بذر برای تولید غنچه‌ها بسیار لذت دارد، سپس بسیار خوشایند است که بذرها را بکارید و از گیاهان جوان مراقبت کنید و شاهد رشد و تکامل آنها باشید. پس از آن نوبت جمع‌آوری گل‌ها فرا می‌رسد. در جمع‌آوری گل‌ها هدف همیشه باید چیدن بهترین نمونه گل در بهترین شرایط باشد. اگر گل‌ها را از باغچهٔ خود می‌چینید این کار آسان‌تری است چون می‌توانید حق انتخاب داشته باشید. بهترین زمان وقتی است که گل‌ها تازه از غنچه بیرون آمده‌اند. هیچ‌گاه وسوسه نشوید که از زیبائی گل‌ها تا سر حد امکان لذت ببرید. باید زودتر آنها را بچینید. چون غنچه‌ها و نمونه‌های باز همان گل ایجاد شده‌اند. پس بهتر است که گل‌ها را در هر دو شکل غنچه و باز جمع‌آوری کنیم. در مورد برگ درختان نیز چنین است برگ‌های خیلی جوان مناسب نیستند و وقتی هم که بسیار رسیده و کامل باشند باز هم رنگ مناسبی ندارند و سبز صاف بی‌حالت به‌نظر می‌رسند. هر یک از گونه‌های گل‌ها را در اوایل فصل بچینید، در آن زمان گل‌ها شاداب و زیبا هستند. عامل مهم دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد آب و هوا می‌باشد. رطوبت، دشمن اصلی است. رطوبت پژمردگی را افزایش می‌دهد. بنابراین باید در یک روز خشک جمع‌آوری شوند. روز خشکی که قطرات کوچک باران‌های روز قبل بخار شده باشد. این‌که چه موقعی از روز هم باشد حائز اهمیت است. یک بعد از ظهر آفتابی بهترین زمان است. حتی در یک صبح زیبا هم ممکن است گل‌ها بر اثر شبنم مرطوب شوند. اوایل غروب نیز مناسب نیست چون بعضی گل‌ها با فرا رسیدن شب بسته می‌شوند. اگر از گل‌های باغچه خود استفاده می‌کنید بعد از چیدن بلافاصله تحت فشار قرار دهید و پرس کنید تا در بهترین حالت خود باقی بمانند. اما اگر برای جمع‌آوری گل‌ها در دشت سفر می‌کنید کار شما مشکل‌تر خواهد بود. مشکل اصلی احتمالاً تازه نگه داشتن گل‌هاست. برای حفظ تازگی گل‌ها در مسافرت می‌توانید از دو روش استفاده کنید.
اول این‌که آنها را برای مدت کوتاهی زیر چیزی که وزن داشته باشد همان‌طور با وضعیت طبیعی قرار دهید.
روش دوم این است که چند کیسه پلاستیکی که هوا در آن نفوذ نکند را با خود همراه داشته باشید نمونه‌ها را مستقیماً در کیسه‌ها بگذارید نباید تعداد زیادی از آنها را در یک کیسه گذاشت چون ممکن است باعث له شدن هم شوند. 
وقتی که کار جمع‌آوری گل‌ها تمام شد با دمیدن در کیسه‌ها، آنها را از هوا پر کنید درست همانند باد کردن یک بادکنک و در کیسه‌ها را با یک بند انعطاف‌پذیر محکم ببندید. این بالش هوا برای این منظور به کار می‌رود تا از فشرده‌ شدن گل‌ها جلوگیری کند و مانع بیش از حد گرم شدن یا خشک شدن آنها شود. گل‌ها بعد از این به تازگی زمانی‌که چیده شده‌اند به منزل می‌رسند.

▪ Mentha pulegium 
نام علمی پونه از واژه لاتین « پولکس» به معنای شپش مشتق شده است. رومیان قدیم، از پونه برای دفع شپش استفاده میکرده اند و برای این کار یا آنها را در اتاق آلوده میسوزانیده اند و یا روی رختخواب میپاشیدند. مالیدن برگهای تازه ی پونه بر روی پوست، حشرات را دفع کرده و حیوانات دست آموز خانگی را از آلوده شدن به شپش حفظ میکند. برای دفع کنه و حشرات، میتوان در محل آغل حیوانات پونه پاشید و یا اینکه با یک جوشانده ی پونه حیوانات را شستشو داد.
در گذشته های دور، برای دوره ماهانه عقب افتاده و تنظیم آن از پونه استفاده میشده است. در نوشته های کلپپر در قرن هفدهم آمده است: جوشانده ی گیاه پونه را بنوشید تا پریود عقب افتاده مرتب شود.
باید توجه داشت که حتی مقدار کم روغن پونه سبب از کارافتادگی کلیه، تشنج و اغما میشود و فرد مبتلا هیچگاه به حال نخست باز نمیگردد، از اینرو باید از مصرف خودسرانه آن اجتناب کرد.
برگهای پونه خطر کمتری دارند و گیاه پزشکان، نعنای صحرایی را به جای آن تجویز میکنند. سرخپوستان آمریکایی، چای پونه را برای درمان دردهای ناشی از گرفتگی عضلات و همچنین مداوای سرماخوردگی مینوشیدند. در انگلستان نیز چای پونه یک شیوه ی درمانی سنتی خانگی برای سرماخوردگی و زکام بوده است. پونه تعریق را در بدن تحریک میکند و به همین سبب یک درمان موثر برای سرماخوردگی است.
در ‌آشپزی، از پونه برای عطر و مزه دادن به فرنی و همچنین تهیه سس استفاده میشده است، ولی امروزه به علت طعم تند، از پونه استفاده غذایی نمیشود. پونه ماهیچه های رحم را منقبض میکند، بنابراین در دوران حاملگی باید از خوردن آن اجتناب کرد.
● زیستگاه طبیعی :
گیاه بومی اروپا و غرب آسیاست. در خاکهای حاصلخیز و خمرطوب و خاکهای شن دار و اغلب در گودالهای، کنار نهرها، حوضچه ها و استخرها می روید.
● مشخصات ظاهری :
پونه معطر متعلق به خانواده ی نعناع و به شکل بوته های کوتاهی در روی زمین می روید و ساقه مستقیم آن تا ۳۰ سانتیمتر هم رشد میکند. ساقه ی شاخه دار و چهار بر آن دارای برگهای تخم مرغی شکل است که با کرک کم پشتی پوشیده شده اند و به رنگ سبز مایل به خاکستری هستند. لبه های برگها دندانه دار و یا به شکل حلوزونهای دو کپه ای می باشند.
پونه بوی تندی شبیه نعناع از خود متصاعد میسازد. در اواخر تابستان، گلهای دو لبه ای آبی رنگ مایل به بنفش در محور برگها شکوفه میکنند و تشکیل حفه های گل فشرده ای را میدهند.